De campagnes voor de verkiezingen op 29 oktober staan nog in de kinderschoenen. Eerst moeten de partijen nog komen met hun verkiezingsprogramma’s. Een paar partijen hebben hun concepten al gepresenteerd, maar uiteindelijk gaan de leden over een definitieve keuze. Maar wat ik tot nu toe heb gelezen stemt me niet vrolijk, sterker nog ik vrees dat ik voor het eerst in mijn leven niet zal weten op welke partij ik zou moeten gaan stemmen. Een soort keuzestress, maar dan omdat er geen enkele partij is die bereid is het roer fors om te gooien en een andere richting te kiezen.
Ik schreef een boek over onderwerpen die in Nederland spelen. Ik zocht wat daarbij de problemen zijn en wat men mogelijk als oplossing zou kunnen kiezen. Het begint ermee dat je erkent dat iets een probleem is, anders hoef je er niets aan te doen. Maar botweg als een struisvogel je kop in het zand steken is niet de oplossing. Een probleem gaat niet weg door het te ontkennen.
Als je zover bent om te erkennen dat iets een probleem is, dan is de vraag hoe groot het probleem is. Je zou kunnen denken dat veel problemen groot zijn omdat er vaak over een crisis wordt gesproken. De praktijk is dat de beeldvorming rondom de problemen vaak zwaar overtrokken is of op z’n minst groter wordt gemaakt dan deze is. Neem de krapte op de woningmarkt. Uit onderzoek blijkt dat 80% van de mensen tevreden is met de huisvesting, wat betekent dat het probleem 20% van de bevolking betreft. Dat is natuurlijk vervelend voor die 20% en daar moet een oplossing voor komen, maar het geeft wel aan dat een probleem minder groot is dan gedacht. Dat is wat ik noem het verschil tussen beeldvorming en realiteit.
Als je de aard en omvang van een probleem in beeld hebt, dan moet je beginnen met het zoeken naar de oorzaak van het probleem. Dat wordt heel weinig gedaan en dat is mijn grote zorg. Weer dat voorbeeld van de krapte op de woningmarkt; dat komt niet door een tekort aan woningen, maar door een onjuiste verdeling van de woningen. Zo was gister nog in het nieuws dat al decennia etages boven winkels leegstaan en dat dit zomaar 50.000 tot 70.000 woningen zou kunnen opleveren. Waarom staan die etages leeg? Wel omdat de winkeliers het belangrijker vinden hun spullen te promoten dan om woonruimte te creëren. Het is maar waar de prioriteiten worden gelegd. Zo zijn er wel meer oorzaken te vinden voor de slechte verdeling van de woonruimte. Overigens kan deze benadering ook losgelaten worden op veel andere onderwerpen.
Als de oorzaak van een probleem bekend is, dan kan men beginnen met het wegnemen van die oorzaak. Dus eerst die woonruimten boven winkels aanpakken voordat men woningen op verlaten vliegvelden en industrieterreinen gaat bouwen (zoals GL/PvdA wil).
Wie een probleem wil aanpakken, zal moeten erkennen dat er een verandering nodig is. Dat kan ook een heel onaangename verandering zijn waarbij iemand iets inlevert ten opzichte van wat er nu in bezit is. Een stapje terugdoen willen de meesten niet, zelfs niet als dat betekent dat daarmee een betere toekomst mogelijk is. Men bedreigt liever iemand die aantoont dat er teveel gifstoffen in de landbouw worden gebruikt, dan dat men in gesprek gaat hoe het anders kan. Ook blaming and shaming worden vaak toegepast. Men geeft een bepaalde bevolkingsgroep ergens de schuld van om zo zelf de handen in onschuld te kunnen wassen. Ook dat is geen oplossing.
De partijprogramma’s die tot nu toe zijn gepresenteerd gaan voornamelijk voort op het bestaande beleid. Hier en daar worden piketpaaltjes verzet, maar het blijft vaak pleisters plakken. Een beleid dat al ruim 30 jaar gevoerd wordt in Nederland, maar alleen maar zorgt voor meer en niet voor minder problemen. Een beleid altijd gericht op een bepaald deel van de bevolking, bijvoorbeeld ‘de hardwerkende Nederlander’ (wat of wie dat ook mag zijn).
Er moet dus iets anders gebeuren, maar dat zie ik niet gebeuren. Dus het wantrouwen in de politiek zal hoog blijven, de protesten aanhouden, het woningtekort, de stikstofproblematiek, de problemen in de zorg en onderwijs blijven en zo kan ik nog wel doorgaan.
En dat vind ik een trieste constatering en ik hoop dat ik ongelijk krijg. Een pleister plakken kan wel helpen bij de genezing van een wond, maar ik vraag me steeds meer af of de wond al niet ontstoken is en een pleister alleen dan niet meer helpt.
Geef een reactie